Phongthuycanbiet.net: Tết Hàn thực diễn ra vào ngày 3 tháng 3 Âm lịch hàng năm. Hàn thực nghĩa là “thực ăn lạnh”. Tết Hàn thực có nguồn gốc từ Trung Quốc, tuy nhiên tại Việt Nam Tết Hàn thực vẫn có những nét độc đáo riêng mang đậm nét truyền thống.
Nguồn gốc của ngày Tết Hàn thực
Tết Hàn Thực có nguồn gốc bắt nguồn từ Trung Quốc với sự tích ly kỳ từ thời Xuân Thu Chiến Quốc. Chuyện là Vua nước Tần là Tấn Văn Công gặp nạn phải lưu vong. Khi đó có một hiền sĩ là Giới Tử Thôi luôn ở bên giúp đỡ và phụ sự. Một lần trên đường lánh nạn bị hết lương thực. Giới Tử Thôi đã lén cắt một miếng đùi của mình để nấu dâng vua. Vua ăn xong hỏi ra mới biết cảm kích vô cùng.
Thế nhưng sau này khi Tấn Văn Công giành lại được ngôi báu đã ban thưởng rất hậu hĩnh cho những công thần, và tuyệt nhiên quên mất Giới Tử Thôi. Tử Thôi Sau này khi Tấn Văn Công giành lại ngôi báu đã ban thưởng hậu hĩnh cho những công thần. Nhưng lại quên mất Giới Tử Thôi. Tử Thôi không oán trách mà lẳng lặng đưa mẹ về núi Điền Sơn ở ẩn.
Về sau nhà vua khi nhớ ra cho người đi tìm. Giới Tử Thôi không chịu rời Điền Sơn ra lĩnh thưởng. Nhà vua bèn hạ lệnh đốt rừng cốt để thúc Tử Thôi ra ngoài. Thế nhưng Tử Thôi và mẹ mình nhất quyết không chịu rời núi và thế là cả hai người cùng chết cháy. Nhà vua vì quá thương xót đã lập miếu thờ, đồng thời cũng hạ lệnh dân gian phải kiêng đốt lửa ba ngày, chỉ ăn đồ nguội đã nấu sẵn.
Kể từ đó ngày mùng 3 tháng 3 Âm lịch hằng năm được coi là ngày Tết Hàn thực, nhằm tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.
Ý nghĩa của Tết Hàn thực
Ở Việt Nam, Tết Hàn thực không phải để tưởng nhớ đến Tử Thôi mà mang ý nghĩa, sắc thái riêng, mang đậm chất Việt. Trong văn hóa tâm linh của người Việt có ngày Tết Hàn Thực, được diễn ra vào ngày 3 tháng 3 âm lịch hằng năm, người dân đều ăn đồ nấu chín để nguội với tấm lòng thành kính nhất nhằm tưởng nhớ đến công ơn dưỡng dục của những người đã khuất.
Khác với Tết Hàn thực ở Trung Quốc, vào ngày này người Việt không kiêng lửa, vẫn nấu nướng bình thường. Điều đặc biệt, người Việt còn sáng tạo nên bánh trôi, bánh chay với ý nghĩa tượng trưng đó là những thức ăn nguội – hàn thực.
Và cũng trong dịp này, dù ai đi đâu, ở đâu, đến ngày mùng 3/3 âm lịch cũng cố gắng về với gia đình để được đi tảo mộ, cùng nhau ngồi bên mâm cơm sum họp gia đình.
Bánh trôi – Bánh chay lễ vật cũng ông bà tổ tiên
Vào ngày 3/3 Âm lịch, người dân Việt Nam thường làm bánh trôi, bánh chay để dâng lên cúng ông bà tổ tiên và những người đã khuất.
Loại bánh trôi, bánh chay này được làm từ những nguyên liệu truyền thống như là gạo nếp, đỗ xanh, đường mật. Bên cạnh đó, trong mâm lễ cũng ông bà, tổ tiên còn có cả hoa quả, và tùy vào từng gia đình còn có thể chuẩn bị cả lễ mặn
Tết Hàn thực diễn ra trong 3 ngày
Theo nguồn gốc của Trung Quốc thì nhà vua hạ lệnh người dân không được đốt lửa trong 3 ngày từ mùng 3 đến mùng 5 tháng 3 Âm lịch.
Tuy nhiên, Tết Hàn thực tại Việt Nam chỉ diễn ra trong một ngày 3 tháng 3 Âm lịch hàng năm.
Trong những ngày này, dù ai đi đâu, ở đâu cũng cố gắng về bên gia đình, ngồi bên mâm cơm sum họp, thưởng thức vị ngọt ngào của bánh trôi chay như nhắc nhở nhau nhớ đến những truyền thống tốt đẹp của dân tộc. Chính điều này đã tạo nên nét đẹp, làm cho ngày Tết này bám rễ, ăn sâu vào đời sống văn hóa của người Việt và có sức sống cho đến tận bây giờ.
